Doğum kontrol hapları hakkında merak edilenler

Çoğumuz doğum kontrol haplarıyla ilgili "doğum kontol hapları kilo aldırır, kısırlığa neden olur" gibi kulaktan dolma, gerçek olmayan bilgilere sahibiz. Yanlış bildiklerimizin doğrularını Jinekolog Kağan Kocatepe'den öğrenmeye ne dersiniz?

Soru 1: Kilo aldırır mı?

Doğum kontrol haplarının içinde bulunan progesteron (yumurtlamadan sonra salgılanan hormon) türevi maddeler, vücutta su tutulmasına neden olabilir.

Vücutta biriken madde su olduğu için kalıcı bir kilo değişikliğinin olması, beklenen bir yan etki değildir.

Yine haplar beyinde açlık merkezine etki ederek iştah artışına neden olabilir.

Bu etki de kişiden kişiye değişmekle beraber günümüzde kullanılan düşük dozlu (yani 35 mikrogram ve daha düşük miktarlarda östrojen içeren) haplar, kullanan kişiyi iştah artışıyla karşılaştırabilir.

Buna bağlı olarak gıda alımının artması sonucu kilo artışına neden olmaları beklenmez.

Soru 2: Tüylenme yapar mı?

Günümüzde kullanılan doğum kontrol haplarının içeriğinde progesteron türevli ilaçlar yer almaktadır.

Bu ilaçların testosteron ("erkeklik hormonu") benzeri etki yapması olasıdır.

Bu, muhtemel olmakla beraber, hapların yapımında en az testosteron etkisi bulunan progesteron türevi ilaçlar kullanılır.

Bu yüzden günümüzde kullanılan hapların tüylenmeyi artırması beklenmez.

Aksine tüylenme tedavisinde doğum kontrol hapları birinci basamak tedavi olarak uzun zamandan beri kullanılmaktadırlar.

Soru 3: Kısırlığa neden olur mu?

Haplar bırakıldıktan sonra hapların sağladığı kan hormon seviyeleri kısa zamanda azalır. Takip eden günler içinde hap almadan önceki seviyelerine geri döner.

Hapların kalıcı hormon bozukluğu yaptıklarına dair hiçbir bilimsel veri yoktur.

Teorik olarak da mümkün görünmemektedir.

Kişisel farklılıklara bağlı olarak yumurtlamanın (yani gebe kalabilirliğin) geri dönüşü bir-iki ay gecikebilir.

Bu süreden daha fazla bir gecikme oldukça ender görülen bir durumdur.

Soru 4: Kansere neden olur mu?

Elimizdeki veriler doğum kontrol hapı kullanımının rahim ve yumurtalık kanseri ortaya çıkma riskini azalttığını göstermektedir.

Meme kanseri konusunda veriler çelişmekle beraber, haplar muhtemelen 5 senelik kullanımda bu kanser türünün ortaya çıkma riski üzerinde etkisizdirler.

Daha uzun süreli kullanımda hapların meme kanseri riskini artırdığına dair bulgular mevcut olmakla beraber kesin bir bilgi yoktur.

Rahimağzı kanseri üzerinde hapların bir etkisi olmasının beklenmemelidir.

Bununla beraber, hap kullanan kadınlarda, rahimağzı kanserlerinin öncüleri daha sık yakalanmaktadır.

Bunun nedeni muhtemelen hap kullanan kadınların yıllık jinekolojik muayenelerini aksatmamalarıdır.

Diğer nedeni de; rahimağzı kanseri öncüsü lezyonların papsmear kanser tarama testiyle henüz belirti vermeyen bir aşamada saptanabilir olmasıdır.

Soru 5: Her gün aynı saatte alınmazsa gebe kalınır mı?

Hapları almak için hatırlamanız gereken yanlızca şudur!

Günde bir kez ve günün aynı zaman diliminde (tercihinize göre sabah, öğlen veya akşam)

Bir günden diğerine üç dört saatlik bir farklılığın hiçbir olumsuz etkisi yoktur.

Bir gün hap almayı unutursanız, ertesi gün iki tane birden aldığınızda hapların koruyuculuğunda bir azalma olmaz.

Bunu alışkanlık haline getirmediğiniz sürece her adet döngüsünde ilacı bir veya iki kez unutmanızın hapların koruyuculuğu üzerinde olumsuz bir etkisi olmaz.